برآورد مولفه های واریانس صفات تولید مثلی ترکیبی در گوسفندان مغانی با کمک مدل های تکرار پذیری و رگرسیون تصادفی

چکیده: در این پژوهش از اطلاعات جمع آوری شده مربوط به 46891 رأس گوسفند نژاد مغانی برای برآورد مولفه های واریانس برخی از صفات تولیدمثلی ترکیبی استفاده شد. این داده ها از 31 گله در طی 16 سال ( 1373-1388) در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند مغانی استان اردبیل جمع آوری شدند. صفات مورد نظر شامل: 1- مجموع وزن تولد بره ها در هر زایش 2- مجموع وزن شیرگیری بره ها در هر زایش 3- میانگین وزن تولد بره ها در هر زایش 4- میانگین وزن شیرگیری بره ها در هر زایش 5- مجموع وزن تولد بره ها در هر سال 6- مجموع وزن شیرگیری بره ها در هر سال 7- میانگین وزن تولد بره ها در هر سال 8- میانگین وزن شیرگیری بره ها در هر سال بودند. جهت آماده سازی و ویرایش داده ها از نرم افزارهای excel 2007 و access 2007 استفاده شد. برای شناسایی عوامل موثر بر صفات مختلف از مدلهای خطی تعمیم یافته با کمک نرم افزار sas 9.1 استفاده شد. عوامل دارای اثر معنی دار در مدل های خطی تعمیم یافته شامل گله- سال- فصل، شماره شکم زایش میش و سن میش هنگام زایش بودند. برآورد مولفه های واریانس با استفاده از دو نوع مدل تکرارپذیری و رگرسیون تصادفی با استفاده از نرم افزار wombat، صورت گرفت. وراثت پذیری صفات مجموع وزن تولد بره ها در هر زایش، میانگین وزن تولد بره ها در هر زایش، مجموع وزن تولد بره ها در هر سال، میانگین وزن تولد بره ها در هر سال، مجموع وزن از شیرگیری بره ها در هر زایش، میانگین وزن از شیرگیری بره ها در هر زایش، مجموع وزن از شیرگیری بره ها در هر سال و میانگین وزن از شیرگیری بره ها در هر سال با استفاده از مدل تکرارپذیری به ترتیب، 011/0± 021/0، 014/0± 052/0، 011/0± 016/0، 014/0± 052/0، 013/0± 013/0، 014/0± 035/0، 013/0± 022/0 و 016/0± 039/0 برآورد شد. تکرارپذیری این صفات به ترتیب، 0094/0± 1/0، 0092/0± 09/0، 0093/0± 079/0، 0094/0± 091/0، 0117/0± 084/0، 025/0± 082/0، 0116/0± 073/0 و 012/0± 08/0 بدست آمد. با استفاده از مدل رگرسیون تصادفی وراثت پذیری صفات مجموع وزن تولد بره ها در هر زایش، مجموع وزن از شیرگیری بره ها در هر زایش، میانگین وزن تولد بره ها در هر زایش، میانگین وزن از شیرگیری بره در هر زایش، مجموع وزن تولد بره ها در هر سال، مجموع وزن از شیرگیری بره ها در هر سال، میانگین وزن تولد بره ها در هر سال و میانگین وزن از شیرگیری بره ها در هر سال برآورد شد که به ترتیب در دامنه های، 022/0تا 1/0، 0008/0تا 043/0، 052/0تا 083/0، 023/0تا 06/0، 014/0تا 088/0، 007/0تا 038/0، 053/0تا 085/0 و 035/0تا 048/0 قرار داشتند.برآورد مولفه های واریانس صفات مورد بررسی با استفاده از مدل تکرارپذیری نشان داد که همه صفات تولیدمثلی از وراثت-پذیری پایینی برخوردارند بنابراین می توان انتخاب مستقیم برای این صفات پیشنهاد نمی شود. با استفاده از مدل رگرسیون تصادفی بیشترین وراثت پذیری برای صفات مجموع وزن تولد بره ها در هر زایش، میانگین وزن تولد بره ها در هر زایش، مجموع وزن تولد بره ها در هر سال ، میانگین وزن تولد بره ها در هر سال ، مجموع وزن از شیرگیری بره ها در هر زایش، میانگین وزن از شیرگیری بره ها در هر زایش، مجموع وزن از شیرگیری بره ها در هر سال و میانگین وزن از شیرگیری بره ها در هر سال به ترتیب در 24، 72، 24، 72، 48، 60، 72 و 96 ماهگی برآورد شد. به نظر می رسد که با توجه به برآورد وراثت پذیری بالاتر در سنین ذکر شده برای صفات فوق نسبت به سنین دیگر، انتخاب بر اساس رکوردهای سنین یاد شده پیشرفت ژنتیکی این صفات را افزایش خواهد داد.